‘Burn-out’ is een term waarover volgens het CBS steeds meer verwarring ontstaat.
Want wat is een burn-out eigenlijk, vraagt het statistiekbureau zich af, verwijzend naar het boek In de ban van burnout (2022) van de Amsterdamse psychiater en onderzoeker Christiaan Vinkers. De klachten – vermoeidheid, prikkelbaarheid, slecht slapen, somberheid – vallen nauwelijks te onderscheiden van een depressie of angststoornis.
Er bestaat ook volgens Vinkers geen betrouwbare test om een burn-out vast te stellen. Huisartsen stellen de diagnose wel, maar daar is geen wetenschappelijk bewijs voor.
Psychiaters erkennen de diagnose helemaal niet en hij komt evenmin voor in het handboek DSM, waarin alle stoornissen staan opgesomd.
Wat is psychische vermoeidheid?
Psychische oorzaken van moeheid hebben te maken met hoe u zich voelt of waar u aan denkt. Bijvoorbeeld:
Thuis en op het werk
- Door problemen thuis of op het werk kunt u zich minder goed ontspannen. U voelt zich gestresst en loopt misschien de hele dag te piekeren. Van de hele dag gespannen zijn, wordt u extra moe. Ruzie kan de spanning nog erger maken. ’s Nachts kunt u het probleem niet uit uw hoofd zetten. U slaapt daardoor slechter en de moeheid neemt toe.
- U werkt hard en neemt te weinig rust. U gaat maar door, gaat laat naar bed en staat weer heel vroeg op. Hard werken is niet slecht, maar soms kan het net teveel zijn en slaat de echte vermoeidheid toe.
- De problemen, moeheid en spanning kunnen zo erg zijn dat u overspannen raakt. Een belangrijk kenmerk van overspannen zijn, is erge moeheid.
- Hoewel je het misschien niet zou denken kunnen passieve activiteiten, zoals televisiekijken en computerspelletjes, heel vermoeiend zijn.
Een ingrijpende gebeurtenis
- U gaat bijvoorbeeld verhuizen of uw huis wordt verbouwd. U heeft thuis een ernstige lekkage en tegelijk valt ’s winters de verwarmingsketel uit. Er zijn veel kosten en u kunt het allemaal niet direct betalen. Allemaal redenen om erg moe te worden.
- Een groot verlies van een dierbaar persoon en het verdriet en alle gevoelens die dit oproept, kan u uitputten.
Depressie
- Moeheid en lusteloosheid zijn belangrijke kenmerken van een depressie. Mensen die depressief zijn willen soms het liefst de hele dag in bed liggen. Komen ze uit bed, dan zijn ze vaak nog moe.
Angst en paniek
- Wanneer u voortdurend angstig bent of een paniekstoornis heeft, kunnen angst en paniek uw leven gaan beheersen. U kunt hier totaal uitgeput van raken.
Bron: https://www.thuisarts.nl/
Het begrip ‘psychische vermoeidheid door het werk’ is een verbetering, zegt Vinkers desgevraagd. “Hoewel de klachten van mensen niet uitsluitend terug te voeren zijn op het werk. Vaak spelen privéomstandigheden evengoed een rol.”
Het CBS schrapt de term overigens niet uit alle publicaties. Als zorginstellingen data aanleveren waarin ‘burn-out’ voorkomt, neemt het CBS die formulering over.
Burn-out/psychische vermoeidheids klachten
- Ik voel me emotioneel uitgeput door mijn werk.
- Aan het einde van een werkdag voel ik me leeg.
- Ik voel me moe als ik ’s morgens opsta en geconfronteerd word met mijn werk.
- Het vergt heel veel van mij om de hele dag met mensen te werken.
- Ik voel me compleet uitgeput door mijn werk.
De antwoordmogelijkheden hierbij zijn: nooit, enkele keren per jaar, maandelijks, enkele keren per maand, wekelijks, enkele keren per week of elke dag. Als iemand gemiddeld over de vijf uitspraken enkele keren per maand of vaker antwoordt, dan worden deze gevoelens van vermoeidheid en uitputting aangemerkt als burn-outklachten.
Bron: www.cbs.nl
Heb je vragen naar aanleiding van dit artikel, neem dan contact met me op.
Hartelijke groet,
Eveline den Boogert
